Lipiec - październik 2015

Mniej pisania ostatnio, ale co nieco i owszem.

Piotr Patykiewicz "Dopóki nie zgasną gwiazdy" - "Czas Fantastyki" 3/2015

Roger Scruton "Oblicze Boga"

Dinesh D'Souza "Wybaczyć Ameryce"

Krzysztof Kłopotowski "Geniusz Żydów na polski rozum"

Szczepan Twardoch "Wieloryby i ćmy"

Zadebiutowałem też na skrzydełku "Agendy 21" Glenna Becka i Harriet Parke....

Maj - Czerwiec 2015

Marcin Wolski "Dzień zapłaty"

Marcin Wolski "Striptiz Nadredaktora"

David Cronenberg "Skonsumowana"

"Wielkie oczy" (film)

"Czas Fantastyki" 1/2015 - recenzje:

"Biała Reduta T. 1" Tomasz Kołodziejczak
"Utopie" Konrad T. Lewandowski
"Drach" Szczepan Twardoch

Kwiecień 2015

Cztery książeczki:

C. S. Lewis "Ostatnia noc świata"

Dariusz Domagalski "Osobliwość"

Wojciech Szyda "Sicco"

Andrzej Pilipiuk "Sowie zwierciadło"

Punk w konserwie – Fronda LUX 74

Tematem przewodnim siedemdziesiątego czwartego numeru „Frondy Lux” jest anarchokonserwatyzm. Anarchiści i konserwatyści generalnie żyją w obcych sobie światach, okazuje się jednak, że nie zawsze – czasem zachodzą one na siebie i powstaje wówczas twórczy ferment.

Wstępniak Mateusza Matyszkowicza sugeruje, że w dzisiaj „konserwatyści stają anarchistami” niejako z konieczności, gdyż są znakiem sprzeciwu i np. nie chcą być „rozbawieni na śmierć” przez przemysł rozrywkowy. Chesterton widział katolicką ortodoksję jako „największą herezję” dla świata, czy zatem dziś konserwatyzm jest „największą anarchią”? Bo burzy „neoliberalny ład” albo fałszywe poczucie bezpieczeństwa i duchowego samozadowolenia?

Redaktor naczelny we wstępniaku sugeruje korektę kursu kwartalnika z „popkulturowości” w stronę kultury wysokiej, popkulturę oddając „Frondzie” Grzegorza Górnego. To kulturę wysoką konserwatyści ponoć zaniedbali, skutkiem czego to lewica radośnie, marksistowsko i genderowo interpretuje klasyków na swoją modłę. Zamiast popkultury znajdziemy w piśmie subkulturę – Krzysztof Karnkowski wyczerpująco śledzi „konserwę” w polskim punku (i nie tylko) od czasów Jarocina. Adam Sokół opowiada o punkach szukających Boga – czasem pozainstytucjonalnie, czasem niezbyt ortodoksyjnie; zjawisko to nie jest tak marginalne, jak można by sądzić. Krzysztof Wołodźko pisze o warszawskich skłotersach zorientowanych prospołecznie, a Mateusz K. Dziób o religijnym heavymetalowcu Maxie Cavalerze. Żeby czytelnik nie miał wrażenia, że anarchokonserwatyzm to głównie zjawisko związane z subkulturami muzycznymi, dostajemy wywiad Leszka Zaborowskiego z profesorem filozofii Piotrem Nowakiem, wołającym o jakiś „bunt studentów” czy kadry uniwersyteckiej w imię konserwatywnych i „uniwersyteckich” wartości (myślenie niezależne od dotacji, polityków i technokratów). Na taki bunt według profesora nie ma teraz najmniejszych szans.

Czy wciąż „kulturą wysoką” czy już popkulturą są piosenki Agnieszki Osieckiej, o których pisze – pozytywnie – Remigiusz Włast-Matuszak? Albo „Teatrzyk Zielona Gęś” Gałczyńskiego, opisany – negatywnie – przez Żorża Ponimirskiego? Mniej wątpliwości budzi poezja Wojciecha Kudyby (omówiona przez Adriana Glenia) i Jana Polkowskiego (Jacek Podgórski), którzy udzielili też pismu wywiadów.

Parę tekstów wygląda tak, jakby nie zmieściło się w poprzednim, „apokaliptycznym” numerze – pasowałby tam dwugłos Marcina Darmasa i Jakuba Dybka o „Drodze” Cormaca McCarthy’ego czy wyjątkowo długi tekst Janusza Cyrana o tym, jak to naprawdę było z wąglikiem i wojną w Iraku. Okazuje się, że wbrew teoriom spiskowym za wąglikiem nie stał ani zły amerykański rząd, ani Arabowie, tylko pewien mikrobiolog – niejaki Bruce Edwards Ivins, który wysyłał w świat koperty z wąglikiem. Zaalarmowane media rozpętały wąglikową histerię, a politycy mieli wygodny pretekst do wywołania wojny w Iraku (działo się to w latach 2001-2003). Scenariusz na film gotowy.

Ukierunkowani literacko z zainteresowaniem przeczytają tekst Przemysława Dakowicza o ostatnich dniach Witkacego przed samobójstwem 18 września 1939 roku (atak bolszewików, czyli apokalipsa spełniona) albo o Lemie jako konserwatyście (Łukasz Kucharczyk). Lem jako sojusznik „Frondy”… przewraca się w grobie czy nie? Jeśli rozumieć konserwatyzm jako opór przeciw pewnym tendencjom – zgoda, Lem pomstował na ogłupiający Internet czy popkulturę. „Powrót z gwiazd” właściwie przyznaje rację dogmatowi grzechu pierworodnego i jest wbrew mechanicznemu „korygowaniu” etyki człowieka. Daj Boże dziś, w dobie ateizmu wojującego, takich ateistów-racjonalistów jak Lem…

Co jeszcze w numerze? Niezłą ciekawostką jest obraz Polaków z pochodzącego z 1927 roku tekstu Rosjanina Nikołaja Trubieckoja – według niego jesteśmy prowincją Zachodu i masochistycznie narkotyzujemy się katolicyzmem. Na szczęście ta narzucona nam religia jest u nas powierzchowna i w głębi serca tęsknimy za prawosławną ortodoksją i rosyjskimi rządami... Wojciech Jakóbik daje właściwą alternatywę (nieurzeczywistniona Rzeczpospolita Trojga Narodów, Solidarność, Euromajdan) i kontruje bagatelizujących dzisiaj zagrożenie ze Wschodu, według których dzisiejsza polityka Rosji to konwulsje zdychającego imperium. Jednak jest się czego obawiać, twierdzi.

Anarchizm anarchizmem, bunt buntem, ale toczenie „wojenek” jest jednym z „siedmiu grzechów głównych polskiej prawicy” (artykuł Anny Stępniak pod takim tytułem) – zaściankowej, nieufnej i zacofanej. Tekst ma szansę wywołać lawinę krytyki – jak to, jesteśmy dziadowscy, pszenno-buraczani i toczymy wojenki? Czy konserwatysta-prawicowiec może doceniać sztukę nowoczesną, hołdować ekologii i fascynować się innymi kulturami? Pewnie, że może. Ale priorytety ma jednak trochę inaczej poustawiane – inaczej nie byłby konserwatystą.

Na deser dostajemy stały, okołofilmowy felieton Krzysztofa Kłopotowskiego – znów smakowity, tym razem traktujący o Leni Riefenstahl, nadczłowieku Nietzschego i nadludziach dzisiejszych, których wesprze technologia przyszłości. Kłopotowski nie bagatelizuje możliwości odrodzenia się faszyzmu, pisząc, że w dobie kryzysu i w perspektywie znalezienia się poza grupą „nadludzi” (jeden procent ludzkości!) może odrodzić się jakiś jego odpowiednik. „Chyba że chrześcijaństwo wyda z siebie nowe Objawienie”. Uczono mnie na lekcjach religii, że to poprzednie jednak wystarczyło w zupełności…

Fronda Lux nr 74/2015.

Marzec 2015

Kolejna garść recenzji...

Książki:

Jacek Dukaj "Starość aksolotla"

Peter Kreeft "Między piekłem a niebem. Dialog w zaświatach"

George R. R. Martin "Dzikie karty"

Filmy:

"John Wick", "Obłąkani", "Tusk", "Rogi"

Luty 2015

Z gigantycznym poślizgiem... ostatnie recenzje:

Książki:

Edmund Wnuk-Lipiński "Światy równoległe"

Terry Pratchett, Stephen Baxter "Długi Mars"

Marcin Wolski "Sodoma"

"Czas seriali"


Inne - "Fronda" nr 73, komiks "Garaż hermetyczny" (Moebius)


Filmy: "Więzień labiryntu", "Teoria wszystkiego"


Serial "Better Call Saul" (impresje po dwóch pierwszych odcinkach)

Styczeń 2015

Oj, niedobrze - w styczniu pisałem tylko o trzech książkach, za to o trzech serialach i dwóch filmach. Poza tym żadna z tych książek to nie fantastyka. Obiecuję poprawę ;)

Książki:

Wiktor Suworow "Alfabet Suworowa"

Gilbert K. Chesterton "Obrona rozumu"

Magdalena Żuraw "Idiotyzmy feminizmu"

Filmy:

"Udając gliniarzy", "Automata"

Seriale:

"American Horror Story" sezon 4, "12 małp" (pierwsze 2 odcinki), "Człowiek z Wysokiego Zamku" (pilot)

Książki 2014

Koniec roku służy różnym podsumowaniom, to i ja walnę tutaj listę przeczytanych (do końca!) książek. Wyszło ich 75, z czego 7 z różnych przyczyn powtórzyłem. Udało mi się skończyć wiecznie odkładaną „Narnię” i komplecik „Rakietowych szlaków” Sedeńki i Jęczmyka (tu też sporo opowiadań było drugą lekturą).

Podkreślenie – recenzje umieszczone na wnas.pl. Wyjątki – dwie książki, o których pisałem tamże w kontekście ich adaptacji filmowych („Kongres” i „Niezgodna”) i trzy teksty do „Czasu Fantastyki” (Adamski, Wolski, Twardoch).

KSIĄŻKI 2014

  1.       Łukasz ADAMSKI – Bóg w Hollywood

  2.       Mariusz BECHTA – Pogrom czy odwet? Akcja zbrojna Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Parczewie 5 lutego 1946 r.

  3.       Nathan BELOFSKY – Jak dawniej leczono, czyli plomby z mchu i inne historie

  4.       Lauren BEUKES – Lśniące dziewczyny

  5.       Andrzej BOROWIEC - Chłopak z Warszawy. Powstanie Warszawskie oczami szesnastoletniego żołnierza

  6.       Kurt BRUNER, Jim WARE – Znaleźć Boga we „Władcy Pierścieni”

  7.       Nigel BRYANT – Folwark zwierzęcy. Reaktywacja.

  8.       Jonathan CARROLL – Kąpiąc lwa

  9.       Wojciech CEJROWSKI – Wyspa na prerii

  10.   Gilbert K. CHESTERTON – Czterech niewinnych złoczyńców

  11.   Michael COREN – Dlaczego Kościół Katolicki ma rację

  12.   Guillermo DEL TORO, Chuck HOGAN – Wirus (t. 1 cyklu)

  13.   Rafał DĘBSKI – Kamienne twarze, marmurowe serca

  14.   Rafał DĘBSKI – Światło cieni

  15.   Umberto ECO – Historia krain i miejsc legendarnych

  16.   Warren ELLIS – Wzorzec zbrodni

  17.   James FREY – Endgame. Wezwanie (t. 1 cyklu)

  18.   Rebbeca GABLE – Bracia Hioba

  19.   Neil GAIMAN – Ocean na końcu drogi

  20.   Dmitry GLUKHOVSKY – Witajcie w Rosji

  21.   Mira GRANT – Przegląd końca świata. T. 1. Feed

  22.   Mira GRANT – Przegląd końca świata. T. 2. Deadline (łączna recenzja dwóch pozycji)

  23.   Marek HALTER – Kabalista z Pragi

  24.   Anna KENDALL (Nancy KRESS) – Na drugą stronę (Kroniki Duszorośli t.1)

  25.   Stephen KING – Pan Mercedes

  26.   Marcin KOWALCZYK, Janusz A. ZAJDEL – Drugie spojrzenie na planetę Ksi

  27.   KROKI W NIEZNANE 2013 [antologia]

  28.   Konrad T. LEWANDOWSKI – Czas egzorcystów

  29.   Konrad T. LEWANDOWSKI – Ksin. Początek (t. 1 cyklu)

  30.   C. S. LEWIS – Podróż “Wędrowca do Świtu” (Narnia t. 3)

  31.   C. S. LEWIS – Srebrne krzesło (Narnia t. 4)

  32.   C. S. LEWIS – Koń i jego chłopiec (Narnia t. 5)

  33.   C. S. LEWIS – Siostrzeniec czarodzieja (Narnia t. 6)

  34.   C. S. LEWIS – Ostatnia bitwa (Narnia t. 7)

  35.   Waldemar ŁYSIAK – Polaków dzieje bajeczne

  36.   George R. R. MARTIN – Rycerz Siedmiu Królestw

  37.   George R. R. MARTIN – Światło się mroczy

  38.   George R. R. MARTIN – Tuf Wędrowiec

  39.   Maureen F. McHUGH – Po apokalipsie

  40.   Maryna MIKLASZEWSKA – Spotkałam kiedyś prawdziwego hipstera

  41.   Szymon NOWAK – Warszawa 1944. Alternatywna historia Powstania Warszawskiego.

  42.   Maciej PAROWSKI – Czas fantastyki (II wyd.)

  43.   J. B. POZNANSKI – Magda. Pożegnanie z pokoleniem

  44.   Terry PRATCHETT, Stephen BAXTER – Długa wojna (Długa Ziemia t. 2)

  45.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 1 (2011)

  46.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 2 (2011)

  47.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 3 (2011)

  48.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 4 (2012)

  49.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 5 (2012)

  50.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 6 (2012)

  51.   (antologia) RAKIETOWE SZLAKI T. 7 (2012)

  52.   Veronica ROTH – Niezgodna (t. 1 cyklu)

  53.   Ralph SARCHIE, Lisa Collier COOL – Zbaw nas ode złego

  54.   Roger SCRUTON – Co znaczy konserwatyzm

  55.   Roger SCRUTON – Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych

  56.   Wiktor SUWOROW – Alfabet Suworowa

  57.   Tomasz P. TERLIKOWSKI – Operacja Franciszek

  58.   Szczepan TWARDOCH – Drach

  59.   Szczepan TWARDOCH – Morfina

  60.   Tad WILLIAMS – Brudne ulice Nieba (1/3)

  61.   Tad WILLIAMS – Szczęśliwa godzina w Piekle (2/3)

  62.   Jenny L. WITTERICK – Tajemnica mojej matki

  63.   Marcin WOLSKI – 7.27 do Smoleńska

  64.   Cezary ZBIERZCHOWSKI – Requiem dla lalek

  65.   Cezary ZBIERZCHOWSKI – Holocaust F

  66.   Rafał A. ZIEMKIEWICZ – Jakie piękne samobójstwo

  67.   Robert ZIĘBIŃSKI – Stephen King: Sprzedawca strachu

  68.   Piotr ZYCHOWICZ – Obłęd ‘44

POWTÓRKI

1.       Philip K. DICK, Roger ZELAZNY – Deus irae

2.       Philip K. DICK – Marsjański poślizg w czasie

3.       Stanisław LEM – Kongres futurologiczny; Opowiadania Ijona Tichego

4.       C. S. LEWIS – Lew, czarownica i stara szafa (Narnia t. 1)

5.       C. S. LEWIS – Książę Kaspian (Narnia t. 2)

6.       George ORWELL – Folwark zwierzęcy

7.       Janusz A. ZAJDEL – Cała prawda o planecie Ksi

KOMIKSY

1.       Funky Koval (1-4)

2.       Noe (1-4) (dwie recenzje: tomów 1-2 i 3-4)

3.       Wiedźmin: Dom ze szkła

CZASOPISMA

  1.       Fronda 70 (cała ;) )

  2.       Nowa Fantastyka 1-4 2014 (wszystkie opowiadania)

  3.        Fantastyka Wydanie Specjalne 2-4 2013, 1-2 2014 (wszystkie opowiadania)

  4.       Sfinks 49-50 (wszystkie opowiadania)

INNE:

Jacek DUKAJ – Rewolucja.exe

Jeśli chodzi o zagraniczną fantastykę, wyszło na to, że nie lubię young adult (Frey, Kendall, Roth), choć Mira Grant już jest okej, a Narnia, zupełnie „very young”, jeszcze bardziej okej… Prym wiodą jednak antologie – „Rakietowe szlaki” i „Kroki w nieznane”, a w przypadku fantastyki polskiej – Zbierzchowski i Kowalczyk.

Beletrystyka-niefantastyka – tu palmę pierwszeństwa dzierży Twardoch („Morfina” jest atrakcyjniejsza w lekturze dla przeciętnego czytelnika niż ciężki „Drach”, obie i fascynują, i wkurzają, choć z innych powodów). Ale zaskakująco dobra jest też powieść Miklaszewskiej (o której zresztą pisałem w kontekście Wolskiego w „Czasie Fantastyki”).

Historia – w kontekście Powstania Warszawskiego ładnie mi się uzupełniają Borowiec, Nowak i Poznanski z Ziemkiewiczem i Zychowiczem. Zaliczyłem też książki o zamierzchłych metodach leczenia (Belofsky) i legendarnych dziejach Polski (Łysiak) – też satysfakcjonujące.

Mało? Mało, a jakże, dziesiątki ważnych tytułów przeleciały mi koło nosa. Może w tym roku uda się więcej, nie rozumiem ludzi, którzy „nie mają co czytać”, ciekawych pozycji są dziesiątki. Sam nie wyrabiam się z ważnymi nowościami, nie mówiąc o klasyce, którą też wypada znać.

Być może pokuszę się jutro o podobną listę filmów i seriali ;)

Grudzień 2014

Rok 2014 przeszedł do historii.

Finałowy "Hobbit" trochę mnie zawiódł i znużył.
Nowy komiksowy "Wiedźmin" - "Dom ze szkła" generalnie ok, choć Sapkowskiego tam ze świecą szukać.
Kontynuacja "Folwarku zwierzęcego" to alegoria historii ZSRR i Rosji zbyt dosłownie przełożona, powtarzająca to, o czym i tak wszyscy wiedzą.
"Czas egzorcystów", czyli co Konrad T. Lewandowski sądzi o opętaniach i Kościele...

Machnąłem też podsumowanie roku - pozycje wydawnicze, które wyglądają na najciekawsze w kategoriach rodzimej i zagranicznej fantastyki. Raczej pewniaki ;)

Co jeszcze? Ukazał się "Czas Fantastyki 39 (2/2014) - otrzymałem egzemplarz autorski, ale czasopisma ani widu, ani słychu, choć wersja elektroniczna i bezpłatna powinna się lada dzień pojawić. W środku m. in. Jęczmyk, Dukaj i dwa moje teksty - o "Bogu w Holywood" Łukasza Adamskiego i o "7:27 do Smoleńska" Marcina Wolskiego.

Popełniłem też tekst o "Drachu" Szczepana Twardocha, który mnie i oszołomił literacko, i wkurzył radykalnym nihilizmem, który zresztą odebrałem jako odrobinę pozerski. Będzie w "Czasie Fantastyki"... jeśli się czasopismo przestawi z półrocznika (co najmniej) z powrotem na kwartalnik.